13 октября 2010 г.
Пĕтĕм Раççейри халăх çыравĕ умĕн, октябрĕн 5-мĕшĕнче, Раççей Президенчĕн Чăваш Енри йышăну пÿлĕмĕнче «хĕрÿ лини» иртнĕ. Унта федерацин Чăваш Енри тĕп инспекторĕ В.Воронов, ЧР Министрсен Кабинечĕн Председателĕн çумĕ - экономика аталанăвĕпе суту-илÿ министрĕ И.Моторин, Чăвашстатăн ертÿçи Э.Максимова тата пай пуçлăхĕ Е.Петрова хутшăннă, ыйтусене хуравланă.
Икĕ сехетре 40 çын шăнкăравланă. Ытларахăшне икĕ вырăнта пурăнакан, икĕ гражданлăх пур çынсене çыравра шута илес ыйту кăсăклантарнă. Сăмахран, Шăмăршă районĕн çыннин икĕ пурăнмалли вырăн: пропискăра тăракан Чулкасри çурчĕ тата Шăмăршă салинчи хваттер. Район центрĕнче ĕçленĕ май вăхăтне те хваттерĕнче ытларах ирттерет вăл. «Мана çыравра ăçта шута илеççĕ-ши?» - ыйтнă арçын. Вăрнар районĕнче тымар янă арçын вара пĕр харăсах Украина тата Раççей гражданинĕ шутланать. Вăл Раççейре ĕçлесе пурăнать, отпускне Украинăра ирттерет. Октябрĕн 18-мĕшĕнче каллех кăнтăра, тăван енне тухса каять. «Çырава хутшăнмалла-и е çук-и?» - ыйтать арçын. Патăрьел тăрăхĕнчи çемье пушар хыççăн кил-çуртсăр юлнă. Çапах çемье çыравран юласшăн мар, хутшăнассине пĕлтерет, анчах ăçта каймалла, пĕлтермелле? «Хĕрÿ лини» урлă кашни ыйту çине хурав илме пултарчĕç вĕсем.
Çынсене Л формăллă çырав хутĕнчи тепĕр ыйту - «Пурăнма кирлĕ укçа çăл куçĕ» - уйрăмах кăсăклантарнă. Калаçура граждансем ыйтăва тĕрĕс мар ăнланни палăрнă. Нумайăшĕ тупăшĕн виçине пĕлтерме «тивнипе» хăрарах тăрать. «Хĕрÿ лини» çырав Чăваш Енре пурăнакансемшĕн те пысăк пĕлтерĕшлĕ пулнине тепĕр хут çирĕплетрĕ.
Кун хыççĂн кун
Халăх çыравĕ умĕн республика территорийĕнче пурăнакансене туллин шута илес тĕллевпе Чăвашстат тата вырăнти власть ертÿçисем Алькеш, Питтукасси ялĕсенче пурăнакан чикансен лидерĕпе Артурпа тĕл пулнă. Этнос ушкăнне шута илес вăхăта палăртнă. Сăмах май, 2002 çулта иртнĕ çырав Чăваш Енре 701 чикан пурăннине палăртнă.
«Интегрум» информаци агентстви халăх çыравĕ пирки çынсене пĕлтерес, ăнлантарас тĕлĕшпе Чăваш Республикине хастар регионсен шутне кĕртнĕ. Эрнесерен ирттерекен тишкерÿпе çĕршывра эпир иккĕмĕш «пĕрремĕшĕнче - Мускав» вырăна та тухма пултарнă. Атăлçи федераци округĕпе çырав материалĕсем пичетлессипе вара чи малта. Çĕнтерÿçĕсене палăртнă чухне мĕнпур массăллă информаци хатĕрĕсенче «хаçат-журнал, радио, телевидени, интернет...» кун çути курнă материалсене шута илнĕ.
Росстат ĕçченĕсем Чăваш Ене çитсе халăх çыравне вырăнта мĕнле хатĕрленнипе кăсăкланнă. Вĕсем Куславкка, Вăрмар, Комсомольски районĕсенче, Шупашкарта, Чăвашстатра, Чăваш патшалăх университетĕнче пулнă, ĕç-хĕлпе паллашнă.