25 августа 2010 г.
ЧР Министрсен Кабинечĕн председателĕн çумĕ - ял хуçалăх министрĕ М.Игнатьев районсен социаллă пурнăçĕпе экономика аталанăвĕн ыйтăвĕсене вырăна тухса тишкересси йăлана кĕчĕ. Иртнĕ эрнере Муркаш, Етĕрне, Çĕрпÿ тăрăхĕсенче пулчĕ вăл.
Чи малтанах «Çеçпĕл» Шупашкар предприяти» акционерсен хупă обществипе паллашрĕ. Кунта нефть, шĕвĕ тата пĕрчĕллĕ продуктсем турттармалли цистернăсем хатĕрлекен цехра пулчĕ. Асăннă предприяти çĕнĕ технологисем кĕртсе хăйĕн ассортиментне анлăлатать.
В.Бакшаев генеральнăй директор каланă тăрăх, иртнĕ çул тĕрлĕ продукци кăларасси 70 процент ÿснĕ. Çавна май паян «Çеçпĕл» 100 ытла продукци хатĕрлет. Раççейĕн чылай кĕтесне çеç мар, ют çĕршывсене те ăсанаççĕ вĕсем. Малашне кунта пысăк хăвăртлăхпа çÿрекен пуйăссем валли профильсем хатĕрлеме тытăнасшăн.
Муркаш район администраци çуртĕнче М.Игнатьев район активĕпе канашлу ирттерчĕ. Унта шăрăх çанталăк кăларса тăратнă лару-тăруран мĕнле хăтăлмаллине, вырма ĕçĕсем еплерех пынине, çĕнĕ вĕренÿ çулне мĕнле хатĕрленнине сÿтсе яврĕç. Тыр-пул тухăçĕ Муркаш тăрăхĕнче кăçал гектартан вăтамран 11,4 центнер тухнă. Выльăх-чĕрлĕх апачĕ çителĕксĕр хатĕрленĕрен ăна республика тулашĕнчен кÿрсе килессине йĕркеленĕ: 610 тонна утă, 740 тонна улăм илсе килнĕ. Шел те, кунта та ытти тăрăхри пекех выльăх-чĕрлĕх шучĕ чакнине палăртрĕç. Асăннă район кăçалхи пĕрремĕш çур çулта республикăра аш-какайпа тăххăрмĕш, сĕтпе иккĕмĕш вырăнта пулнă.
Ял тăрăхĕсен ĕçĕ-хĕлĕпе те паллашрĕç канашлура. Хорнуй, Катькас, Ильинка, Муркаш, Ярапайкасси ял тăрăхĕсем ыттисенчен кая пулнине палăртрĕç. «Кашни ял тăрăхĕн аталану планĕ пулмалла, - терĕ Михаил Васильевич. - Ыттисенчен тĕслĕх илĕр, вĕсемпе танлашăр».
Муркашра çăкăр, республикăрипе танлаштарсан, 2 тенкĕ хаклăрах. Çакна çăнăх хакĕ ÿснипе сăлтавлама пăхрĕç вырăнтисем. «Çăнăх сирĕн çеç мар, пур çĕрте те хакланнă, - çирĕппĕн палăртрĕ министр. - Ку йĕркесĕрлĕхе тÿрлетме пĕр кун паратăп. Çăкăрпа пуйма юрамасть».
Ача сачĕсемпе шкулсем, сывлăха сыхлас ĕç учрежденийĕсем апат-çимĕçе 20 процент пысăкрах хакпа туянни те йĕркесĕрлĕх. Çăмартана 3 тенкĕпе илнĕ тĕслĕх те пур. Çав вăхăтрах Муркашри чăх-чĕп фабрикин ертÿçи Н.Ванеркин каланă тăрăх, ăна вырăнта 2 тенкĕ те 24 пуспах илме пулать. Бюджет укçине перекетлĕ тытмаллине, çав вăхăтрах апат-çимĕç лайăх пахалăхлă пулмаллине палăртрĕ Михаил Васильевич. «Эсир ача-пăчан, район çыннин сывлăхĕшĕн яваплă», - терĕ вăл ертÿçĕсене.
М.Игнатьев Етĕрне районĕнчи Советски ялĕнче те пулчĕ. «Дары природы» потребитель кооперативĕн улма-çырла сĕткенĕпе шыв хатĕрлекен цехĕсен ĕçĕ-хĕлĕпе паллашрĕ. Малашне кунта пан улми, кишĕр, кавăн, кăшман сĕткенĕсем кăларма пуçласшăн. Çавăн пекех минерал шывĕ те, ахаль шыв та хатĕрлĕç. Шыв кăларассине сентябрь уйăхĕнче хута яма планланă пулсан, улма-çырла, пахча çимĕç сĕткенĕсене вара - декабрь уйăхĕнче.
«Çĕнĕ çул сĕтелĕ валли сĕткен пуласса шанатпăр», - терĕ министр ертÿçĕсемпе ĕçченсене ăнăçу сунса.
В.Петрова.
???
Çĕрпÿри 2-мĕш вăтам шкул районта чи лайăххисен шутĕнче. Вăл - республикăри «Çулталăк шкулĕ», «Савăнăç шкулĕ» конкурссен лауреачĕ, призерĕ, çавăн пекех вĕрентÿ учрежденийĕсен республикăри конкурсĕн çĕнтерÿçи. Шăпах унăн ĕçĕ-хĕлĕпе паллашма кăмăл тунă та ĕнтĕ ЧР Министрсен Кабинечĕн председателĕн çумĕ - ял хуçалăх министрĕ М.Игнатьев. Шкул çĕнĕ вĕренÿ çулне еплерех хатĕрленнине хăй курса ĕненнĕ, вĕрентекенсемпе курса калаçнă. Каярахпа шкул çуртĕнчех районăн социаллă пурнăçĕпе тата экономика аталанăвĕпе çыхăннă ыйтусемпе канашлу ирттернĕ. Вăрах кĕтнĕ çумăр тинех пирĕн тăрăха çитнипе саламланă ентешсене министр. Хăй çавăнтах кĕрхи тырăсене вăхăтра акса хăвармалли пирки асăрхаттарнă. «Эсир - район элити, - тенĕ вăл залра ларакансене. - Ытти халăха ăнăçу çулĕпе ертсе пыратăр. Çыннăн кăмăл-сипечĕ, Çĕрпÿ тăрăхĕн аталанăвĕ сиртен нумай килет».
Ял хуçалăх министрĕн çумĕ С.Павлов республикăра вырма ĕçĕсем вĕçленсе пынине палăртнă. Вăтам тухăç гектартан 10,6 центнер тухнă. Типĕ çанталăка пула 211,7 пин гектар çинчи тыр-пул «48 процент» çунса кайнă. Çавна май тăкак та самаях, 5,7 млрд тенкĕлĕх. Халĕ хуçалăхсем ют регионтан выльăх апачĕ илсе килессипе ĕçлеççĕ.
Тăкаксем малашне сахалрах пулччăр тесен пахалăхлă вăрлăхпа усă курмаллине пĕлтернĕ Михаил Васильевич. Çавăн пекех ял тăрăхĕсен ертÿçисем вырăнта потребитель кооперативĕсем йĕркелессипе яваплине аса илтернĕ. Вĕсен хушшинче конкуренци пулмаллине каланă. Предприяти ăнăçлă аталантăр тесен çĕнĕ проектсем йĕркелемеллине, вĕсене пурнăçа кĕртмеллине палăртнă.
Çĕрпÿ районĕнче çăкăр, çăнăх, çĕр улми тата кирлĕ ытти апат-çимĕç хакĕ пысăкрах пулнине асăрханă министр. «Ялта пахча çимĕç хакĕ вышкайсăр ÿсмелле мар. Конкуренци пулмалла, суту-илÿ йĕркине улăштармалла. Анчах та спекуляцие çул памалла мар», - тенĕ вăл.
Сăмах май, М.Игнатьев Муркаш районĕнчи хăш-пĕр суту-илÿ пунктĕнче хаксем ÿснине асăрхаттарнă хыççăн тĕрĕслев ирттернĕ. Çавна май асăннă тăрăхра апат-çимĕç хакĕсене йĕркене кĕртнĕ.
Сумлă лару-тăрура министр «Воддорстрой» обществăн диспетчерне Л.Михайловăна «Чăваш Республикин тава тивĕçлĕ строителĕ» ята, «Колос» предприятин ĕçченне Н.Иванова Раççей Ял хуçалăх министерствин Тав хутне парса чысланă.