19 августа 2009 г.
«Шурă çухавасем», - теççĕ ун пек çынсем пирки ялта. Наяншăн мар, ĕçĕ-хĕлĕ таса, ăшă вырăнпа çыхăннипе. Акă Шупашкар районĕнчи Ишекре Андреевсем ача-пăча учрежденийĕсенче вăй хураççĕ. Кил хуçи, Николай Алексеевич, вырăнти шкулта музыка учителĕнче, мăшăрĕ, Светлана Минична, ача-пăча садĕнче тăрăшать. Çемьере виçĕ хĕр вĕсен. Ольăпа Настя пурнăç çулĕ çине тăнă та ĕнтĕ, кĕçĕнни, Ульяна, иккĕре кăна-ха. Çемье тĕп ĕçре вăй хунипе пĕрлех хушма хуçалăха аталантарма та вăхăт тупать.
- Кирек ăçта тăрăшсан та эпир ял çыннисем. Çĕр çинче пурăнакана вите-сарая пушă лартни килĕшÿллĕ мар, - тет кил хуçи.
Хăтлă та илемлĕ çурт-йĕре Андреевсем хăйсемех çавăрнă. Картишĕнчи клумбăра хĕрлĕ-сарă чечексем куçа илĕртеççĕ. Ешĕл курăк çинче выльăх ури йĕрĕ те курăнмасть.
- Вĕсен хăйсен вырăнĕ, картишĕ, - ман шухăша сиснĕн ăнлантарать Н. Андреев. - Куллен тухса çÿрекен çĕре мĕншĕн варалаттарас?
Унтан вăл пысăках мар калинккене яр! уçрĕ. Çакна çеç кĕтнĕ тейĕн кайăк-кĕшĕк ушкăнĕ - кăшăлтатса кĕме тытăнчĕ. Хайхисем хăйсен чĕлхипе калаçа-калаçа самантрах хуçине хупăрласа илчĕç, вăл апат парасса чăтăмсăррăн кĕтме пикенчĕç. Хурсемпе чăхсем тапăртатса ташласа тăнă вăхăтра çине тăрсах шап-шурă чăмăрккасене шутлама тытăнтăм. Çук, вĕçне-хĕрне тупаймарăм. Унталла-кунталла куçакансене асăрхаса ĕлкĕрме те йывăр.
- Хурсемпе бройлер чăххисене алла яхăн тытатпăр, - терĕ Н. Андреев, куç ÿкесрен тĕп-тĕрĕсне калама тăхтарĕ.
Унсăр пуçне сысна, ĕне выльăх та усраççĕ. Кăçал ĕнесен хисепне тăватта çитерме шутланă-мĕн Андреевсем. Шел, кĕтмен инкек ĕмĕте çапса хуçнă. Кĕтĕве янă çамрăк тына организмĕ çирĕпленсе çитеймесĕрех пĕтĕленсе юлнă иккен. Анчах пăрулама вăй çитереймен.
- Çапах çывăх вăхăтсенче йыша ÿстеретпĕрех, - каялла чакмасть кил хуçи. - Сĕт хаклă пулмасан та куллен тупăш паракан çăлкуç.
Çулсерен аш-какай та ик çĕр килограма яхăн туса илет çемье.
- Ун чухлĕ çимĕçе ăçта вырнаçтаратăр?
- Çемьене те сахал мар кирлĕ, - тет Николай Алексеевич. - Ытлашшине вара халăха сутатпăр. Пирĕн Ишек пасарĕ юнашарах та, аван. Пĕлтĕр акă пĕр хур 700-800 тенке кайрĕ.
Çĕр улми, пахча çимĕç те çитĕнтерсе сутать туслă кил-йыш. Çĕр лаптăкĕ те пĕчĕк мар, 4 гектар ытла. Унта выльăх апачĕ туса илеççĕ. Хăйсен техника çуккипе кансĕртерех, паллах, ыттисенчен пулăшу ыйтма тивет.
- Пур çĕре те çитме, ĕлкĕрме йывăр мар-и?
- Пĕччен мар вĕт, мăшăрпа, ачасемпе пĕрле алла-аллăн тытăнса ĕçлетпĕр. Çакă çемьене çирĕплетет кăна. Хĕрĕмсем те укçа-тенкĕ мĕнле килнине ачаран курса-пĕлсе ÿсеççĕ. Хушма хуçалăх вĕсемшĕн те тупăш илмелли тепĕр çăлкуç. Ÿркенмесен ăста пулнă, ĕçе хăнăхни малашне пулăшĕ çеç. Кирек мĕнле специальность алла илсен те çĕр ĕçĕнчен пăрăнмĕç тетĕп.
Л. Никитина.